Introitus.

Historiae naturalis inde ab Aristotelis temporibus fata, praeser-
tim vero incrementa reputanti, quibus ad eam qua nunc
gaudet, maturitatem adoleuit, facile patebit, vix eam aliunde
maiora augmina sumsisse, quam societaturn scientiarum institutione
et coalitu, quarum adeo incunabula inter epochas istius disciplinae
longe multumque faustas et frugiferas referre oportet.

Maxima enim quaeque ab huiusmodi societaturn coniunctione
expectare, ipsa earum natura et sines iubebant, quos quidem Hal-
lerus noster ante hos quinquaginta annos oratione inaugurali, cum
societas Regia scientiarum primum publice conueniret, mascule ex-
posuit. Iustam vero eam expectationem vberrime quoque exple-
tam esse, historia litteraria et acta societatum et academiarum ita
testantur, vt qui de eo dubitare, imo vero plane id negare nuperis
adhuc temporibus ausus fuerit, memini neminem praeter para-
doxorum amantissimum ciuem Geneuensem Roussauium, vtpote qui
societates Europae litterarias non nisi mendaciorum scholas vocare,
et nominatim Parisinam longe magis erroribus abundare quam in-
tegram Huronum gentem, nude et inuerecunde asserere non erubuit.

Non magis verecundus et vobis auditores, et mihi ipsi in
vestra corona differenti viderer, si confutatione tantae criminationis
tempus terere auderem, quod contra breui et succinctae tractationi
argumenti impendere liceat, ex capite naturalis historiae petiti, quod
inprimis societatum scientiarum coalitu illustratum, simul autem ita
comparatum est, vt omnium intersit, qui orbis quem inhabitant ho-
diernum statum et praegressas vicissitudines tantum non plane a se alie-
nas putant; de huiusmodi inquam argumento paucis philosophari
festae huius diei instituto et celebritati haud intempestiuum videtur.

§. 1.
Instituti ratio.

Specimen archaeologiae telluris, terrarumque inprimis Hanno-
veranarum exhibiturus, eandem corporum quondam organicorum
iam vero fossilium, quae nuperis petrificata audiunt, curatiore in-
dagatione illustrare animus est; fidissimis sane et dummodo caute
et sobrie iis vtamur, fallere nesciis documentis quibus ingentium
istarum conuersionum quas planetes quem incolimus, subiit, et
quibus mire turbatam quam hodie prae se fert faciem debet, non
natura solum sed et successiuus ordo et periodi declarantur.

§. 2.
Fossilium de quibus agitur definitio et in classes distributio.

Vix ergo monitu opus est, neutiquam de quibusuis corporibus
quondam organicis nunc vero fossilibus hic sermonem esse, verum
vnice de iis quae ad aliquam istiusmodi conuersionum referri, eidem-
que illustrandae inseruire possunt. Hinc v.c. nullatenus ligna,
cortices, folia, musci frondosi aliaque vegetabilia huc pertinent
passim ad fontes martiales^a) reperiunda et in mineram ferri caespi-
titiam s. subaquosam mutata. Haec quidem reuera fossilia sunt,
sed non huius loci, siquidem fossilem et serream naturam haud
[Seite 5] ita pridem, sensim saltem pedetentimque et absque vllius catastro-
phes interuentu induerunt. In vniuersum enim origines istius mi-
nerae magnam sane partem non valde antiquas esse, praeter alia
vel tumuli sepulcrales testantur, passim in Westphalia visendi, quos
quidem continuis eius stratis obductos esse comperi, et vrnas s. ollas
ossuarias quae sub iis latuerant, museo academico indidi.

Ab altera contra parte passim reliquiae corporum organicorum
ex vtroque regno occurrunt, tam cruda et intemerata texturae suae
integritate conspicuae, vt eas vix ac ne vix quidem a recentissimis
et nuper adhuc viuis id genus corporibus distinguere liceret, nisi
siue locus et status in quibus reperiuntur, siue discrepantia earum
ab analogis hodienum superstitibus summam earum antiquitatem
testarentur, simulque aperte docerent eas vtique ad fossilia de qui-
bus in praesentiarum nobis sermo est, pertinere. Exemplo sit in-
star omnium tum celebre rhinocerotis cadauer mumiae naturalis
in modum^b) corio adhuc vestitum et tendinum carniumque reliquiis
imo pinguitudine adhuc exsudante insigne et ammoniacalem foeto-
rem spirans ante triginta annos in frigidissima Sibiriae plaga
ad Wiluii fluuii arenosas ripas detectum et a perill. Pallas
curatissime descriptum^c); tum ebur fossile quale ad maris glacialis
littora reperitur, recentissimo ebori quod elephanti Indiae et Africae
hodiernae praebent, textura, duritie et tenacitate adeo simillimum
vt eidem adhuc vsui inseruiat, magnaque vis pectinum aliorumque
vtensilium ad Archangeli portum aliisque Russiae borealis locis ex
[Seite 6] eo fabricetur^d). Eadem ratio est muricitis contrarii littoris Har-
vicensis, cuius quidem specimina ad manus habeo^e) aurantio co-
lore adeo conspicua, vt nuper adhuc in viuis ea fuisse et recentissime
ex mari quod inhabitarint capta videantur. Ex vegetabilium vero
reliquiis fossilibus itidem fere immutatis nominasse sufficiat tum
ligna quaedam bituminosa, aeque ac ebur istud quod modo diximus,
adhuc laeuigationi quae runcina fit, aptissima, tum vero carbones
ligneos quales passim genuinis lithantracibus, vt et caemento An-
dernacensi tarras dicto, immersos, et frustis ligni mineralisati vt
vocatur, argentique cuprique diuitis Francobergensis Hassiaci pas-
sim adhaerentes, videre licet.

Haec inquam vt tot alia, licet habitum suum tanta integritate
seruarint, vt primo intuitu recentissima eorum origo videatur, ni-
hilominus tamen ad perantiqua geologiae documenta pertinere,
tellurisque historiae illustrandae egregie inseruire, quas supra teti-
gimus circumstantiae aperte docent.

Patet exinde quaenam ergo sint fossilia proprie sic dicta quae
archaeologiae cosmicae explicandae materiem praebent; cuius vero
specimen saltem exhibiturus, ex immenso oryctologiae ambitu fere
vnice in iis me continebo, quorum natales locos siue ipse adii,
siue ab aliis curatissime descriptos accepi. Reliqua in praesentia-
rum intacta relinquo, nullus tamen dubitans et ea quoque curatiore
[Seite 7] indagatione ad easdem quas constitui fossilium classes principes re-
digi posse; in quibus quidem ordinandis non eam seruaui metho-
dum quae vulgo in disciplina oryctologica adhibetur, systematicam
inquam, secundum clades et ordines animalis aut vegetabilis regni
quae nunc in minerali peregrinantur, sed chronologicam, ita vt fos-
silium classes, quantum cum aliqua probabilitate coniicere licet, se-
cundum varias et longe ab inuicem diuersas conuersiones orbis ter-
raquei, eiusque plagarum diuidam quibus habitum suum debent et
situm quem iam seruant. Ex quauis vero earum classium vel vnum
alterumue ordinem deligam et tanquam exemplar exhibebo.

Et quidem auspicabor ab iis quae recentioris originis sunt, ab
his ad antiquiora progrediendo, finiam demum in reliquiis omnium
veterrimis aboriginum quasi primae corporum organicorum creatio-
nis, quae orbem, postquam conditus erat, inhabitauit; quae tamen
magnam sane partem (vt Haruaei viri summi verba mea faciam)
non ita accipi velim quasi ea e tripode prolata existimem aut alio-
rum suffragia extorquere cupiam; sed libertatem illam quam aliis
libenter concedimus nobis etiam iure merito poscimus; vt quae in
obscuris rebus verisimilia yidentur, eatenus pro veris offerre liceat,
donec manifeste de eorum falsitate constiterit.

§. 3.
Cl. I. Fossilia nuperiora corporum organicorum superstitorum et qui-
dem indigenorum.

Ad primam ergo fossilium classem, nuperrimam sane si cum
reliquis comparaueris, ea refero, quorum exemplaria genuina et
prototypa adhuc ibidem locorum viuunt et vegetant vbi ista quon-
dam gorgonia quasi vi obriguerunt.

Pertinet huc quodammodo ea margae tofaceae species quae
ingentia strata format passim ex innumeris arundinum aut foliorum
aut radicum ectypis coaceruata, quibus plerumque testaceorum cal-
cinatorum (vt vulgo audiunt) magna vis inhaeret. Hanc saltem
osteocollae tofique speciem ad fossilia de quibus agimus probabiliter
referendam esse stratorum quam passim occupant ambitus et altitudo
[Seite 8] suadent, vtpote quae mutatam conuersione quadam plagarum quas
nunc tegunt superficiem testari videntur. Tum vero ad primam
quam tetigimus classem fossilium ea pertinere per se patet, cum ipsa
huius tosi massa non nisi inquilinis et hodienum adhuc ibidem lo-
corum viuentium corporum organicorum reliqui s constet. De ad-
ventitiis enim quae nonuunquam in ea marga hospitantur ossibus
tropicorum animantium infra alio loco disserendi locus dabitur.

Longe quidem diuersus ab hoc tofo habitus est alius gene-
ris fossilium, nihilominus tamen etiam, ni grauiter fallor, ad
eandem de qua nobis sermo est classem, referendorum, quibus
regio, ex hoc respectu quantum noui hactenus vnica, abundat,
Oeningensis nempe ad Rheni, qua ex lacu Bodamico effluit, li-
tus dextrum s. boreale posita. In itinere Heluetico quondam ver-
satus, triduum illic exegi et celebres lapicidinas fossilium de quibus
agimus adeo feraces, studiose lustraui, egregia eorum specimina
mecum reportaui, aliorumque magnam vim in museis Scafusinis
praesertim et Tigurinis, oculis vsurpaui. Ditissimum eam regionem
gazophylacium, idemque in suo genere vnicum nominare ausim,
siquidem non solum ex vtroque regno organico, verum et ex qua-
vis animantium classe, et singulis vegetabilium partibus luculen-
tissima et nitidissima specimina exhibet. Nam, vt saltem paucorum
ex rarioribus mentionem iniiciam, integros animantium mamma-
lium sceletos^f), auium partes^g), ranas^h), multifaria insecta aqua-
tilia ex hemipterorum praesertim et apterorum ordinibusⁱ⁾, ex ve-
getabilibus autem praeter soliorum magnam vim^k), ipsissimos plan-
[Seite 9] tarum flores^l) hisce meis oculis vidi, quae omnia schisto calcareo
quem suillum vocant, continebantur, verum et ad vnum omnia
eiusmodi animantibus et plantis respondebant quae hodienum adhuc
lacum Acromium eiusque viciniam inhabitant. Mihi sane inter ea
nihil exotici, nihil plane incogniti hactenus occurrit, nihil quod
non aut certo aut saltem verisimillime ad Floram et Faunam Ger-
manico-helueticam referre licuerit.

Quaecunque ergo suerit caussa, quae olim alueum fluuii aut
lacus ita mutauit, vi iam ab aquis desertus in sicco extet, maxima
sane cum probabilitate asserere licet, ista animantia et vegetabilia
ipsi indigena fuisse, et pro intemerata integritate qua vel tenerrimae
earum partes conseruatae sunt, nullatenus aliunde diluuiorum im-
petu aduehi potuisse.

§. 4.
Cl. II. Fossilia nuperiora superstitorum extraneorum diluuiis aduectorum.

Longe diuersa ratio est alterius fossilium classis, quorum qui-
dem prototypa itidem hodienum supersunt, quae tamen non ibidem
locorum vbi iam hospitantur, indigena fuisse, sed aliunde diluuiis
et violentis inundationibus allata, vt naufraga corpora fluctus proluit,
habitus quem iam prae se serunt mutilus, et tumultuarius quem
seruant situs, aperte testantur.

Referendae huc prodigiosae illae rupes ossuosae quibus maris
Adriatici et Mediterranei huiusque insularum orae horrent. Ingen-
tes hae moles sunt ex plane innumeris ossium fragmentis coacer-
vatae, quae tofo intercedente calcareo inuicem conglutinatae sunt.
Fragmentis inquam, siquidem in numerosis speciminibus quae tam
ex Dalmaticis oris, quam ex Cythera insula et Calpetano promon-
torio in supellectilem meam mineralogicam transierunt, et quae
in aliis museis, Anglicis praesertim, contemplatus sum, si a pau-
cissimis dentibus discesseris, vix vnicum os integrum aut intemera-
tum reperi. Fere omnia ita mutilata, fracta et contusa, vt vio-
lentissimam perturbationem quam perpessa sunt, aperte testentur.
[Seite 10] Magna interire horum fragminum pars satis adhuc dsgnoscenda, ita
vt ad osteologiae comparatae trutinam reuocari possit; cuius vero
ope patuit, nihil quidem ea continere quod ad animal plane in-
cognitum referre oporteat, plura tamen exotica, et nominatim qui-
dem leonini sceleti partes, quas ergo aliunde, et quod habitus
earum mutilus docet, ingentis cuiusdam diluuii violentia aduectas
esse oportet. Quod quidem diluuium a Caspii maris in pontum
Euxinum, huiusque in Mediterraneum mare irruptionem deriuan-
dum esse^m), tum istorum marium et vicinarum ipsis terrarum
geographia physica, tum ea quae de eiusmodi conuersionibus apud
memoriae temporum illorum scriptores, Polybium, Diodorum Si-
culum et Strabonem relata legimus, verisimillimum redduntⁿ⁾:
luculento ceteroquin exemplo, quomodo naturae studium et quidem
inprimis oryctologicum, historiae quasi vicem praestare, saltem
eidem facem accendere, eamque mirifice illustrare possit.

§. 5.
De anthropolithis putatiuis excursus.

Cum binae quas adhuc tetigimus fossilium classes, ad hodier-
num naturae organicae statum eatenus referendae sint, quod ani-
malium et plantarum adhuc re vera extantium reliquias exhibeant,
facile patet, celebrem et toties agitatam quaestionem an dentur
anthropolithi, proxime quoque ad easdem pertinere. Et sane in
schisto Oeningensi in eorum vestigia inquirere certe non absonum
foret, eoque minus, si omni exceptione maius esset Halleri nostri
assertum^o), quo in vindicando aduersus Voltarium diluuio Noachico
vtitur, reperta scilicet esse in istius lapicidinae visceribus et medi-
[Seite 11] tuilio ferrea vtensilia, ad scindendum ab hominibus olim parata,
quod vero vt fidem tueatur vereor^p).

Verum et in maris Mediterranei enormi agitatione quam in-
nuimus, humana quoque funera reliquis misci potuisse, sane non
incredibile.

Imo vero in vtraque istorum fossilium classe, Oeningensi in-
quam et orarum maris Mediterranei, anthropolithos re vera reper-
tos fuisse, memoriae proditum est. Curatiori vero indagatione
patuit, famosum zoolithum schisto Oeningensi impressum, quem
meritissimus ceteroquin I. Iac. Scheuchzer pro homine diluuii teste
habuit, quemque ipse posthac in museo Gesneriano contemplatus
sum, verisimillime non nisi Silurum glanidem exhibere. Quod
vero fossilia ossa Cytherea aut Calpetana attinet, toties pro humanis
vendita, monuisse sufficiat, ne vnicum quidem quantum noui hacte-
nus compertum esse eorum exemplum quod auctoritatem arbitri
anatomice docti prae se serat, qua humana eius origo extra omnem
dubitationis aleam posita sit.

Et si verbo propriam sententiam subiungere licet, quam tot
anthropolithorum putatiuorum quos ipse manibus tractaui, examen,
serre me iubet, sancte testor, ne vnicum quidem genuinum eorum
specimen mihi hactenus innotuisse. Siquidem ea, quae vtique
humana ossa erant, (v.c. caluariae, qualem in museo Britannico vidi)
non ad fossilia sed ad incrustata nuperae valde originis pertinebant;
cum contra in iis quae re vera fossilia erant, ne minimam quidem
humani sceleti genuinam particulam agnoscere potuerim.

§. 6.
Cl. III. Fossilia antiquiora quae climatum telluris mutationem vniuersalem
testari videntur.

Sed e diuerticulo in viam redeuntes iam ad tertiam fossilium
classem accedimus, prioribus istis vt multo antiquiorem ita et mi-
[Seite 12] rabiliorem, et quae nostra eo magis interest, quod terrae Hanno-
veranae numerosa et eximia eius specimina praebuerint. Reliquias
ea inprimis complectitur ingentium belluarum quarum prototypa
tellus quidem ad hunc vsque diem, verum vnice in remotissimis
regionibus tropicis et torridis zonis ferre videtur: – videtur in-
quam, cum ipsa ista prototypa putatiua, etsi fossilibus de quibus agi-
mus, in multis similia sint, in aliis tamen characteribus, minoris
quidem momenti, adeo tamen constantibus tam luculenter ab iis
differunt, vt an ad eandem eorum speciem referendae sint degene-
rationis saltem vi plus minus immutatam, numue potius pro diuer-
sis plane speciebus ea habere liceat^q), ambiguus adhuc haesitem,
hincque pridem eorum reliqua fossilia interim dubiorum nomine a
fossilibus superstitorum quae diximus, et plane incognitorum quae
mox sequentur, distinguenda duxerim. Nominasse sufficiat ex
eorum numero elephantos et rhinocerotes fossiles, tanta nuperis
temporibus copia ex margaceis, limosis, aliisque superficialibus
borealis praesertim orbis stratis erutos, vt numerus elephantorum
quorum reliquiae in ipsa nostra Germania hactenus effossa sunt,
ducentesimum superet, rhinocerotum vero prope a trigesimo absit.

Plures e geologis principibus qui fossiles hasce belluas eiusdem
speciei cum iis putant quae hodie Asricae et Indiae orientalis indi-
genae sunt, a diluuio quodam vniuersali eas deriuant, quod olim ab
australi orbis hemisphaerio orsum, boreales telluris plagas inundaue-
rit^r). Interim grauia me adhuc detinent argumenta praeter ea
quibus iam cl. de Luc in eam sententiam animaduertit, quin
eidem calculum adiiciam^s). Refero huc mirandam integritatem
[Seite 13] nonnullorum elephantini generis sceletorum, quorum bigam patria
mea, Ducatus Saxo-Gothanus tulit^t), praesertim si eam integri-
tatem cum lacero et mutilo habitu comparaueris, qualem alia ossa
diluuiorum impetu prouoluta prae se ferunt, cuiusmodi modo me-
minimus; tum et id ipsum quod non raro plura eiusmodi belluarum
indiuidua, imo integras quasi earum familias iunctim sepultas vi-
dere licuerit, quo v.c. quinorum rhinocerotum reliquiae pertinent
ante hos quinquaginta et quod excurrit annos in praefectura Herz-
bergensi ad Hercyniae syluae radices effossae, a venerando Holl-
manno quondam nostro egregie descriptae^u), quod quidem phae-
nomenon itidem vecturae diluuiali ex tropicis plagis aduersari videtur.

Aliud porro argumentum praebere mihi videntur celebres in
variis Europae mediterraneae plagis, praesertim vero in ipsa nostra
Germania conspiciendi ingentes specus subterranei, ex eo maxime
capite ad grauissima archaeologiae telluris monumenta referendi,
quod praesertim innumeris ossibus fossilibus scateant vaegrandis
cuiusdam animantis ex vrsorum genere, de quibus autem aeque
ac de istis belluarum ossibus disputatum est, num ad aliquam earum
specierum quae adhuc in viuis extant pertineant, nec ne? Fuere
qui ea vrso glaciali s. maritimo tribuerent, a quo tamen mirum
quantum differre, curata comparatio, craniorum praesertim, me
docuit. Propius quidem a vulgari vrso arcto abesse viderentur,
nisi praeter ingentem qua eum superant magnitudinem, aliis quo-
que structurae characteribus iisque constantibus, ab huius quoque
[Seite 14] varietatibus quotquot mihi innotuerunt^x), euidenter discre-
parent.

Vtut interim sit, speluncarum istarum ratione et ossium vrsino-
rum in iisdem situ persuasus sum, ea, neque vt quorundam serebat
opinio ab hominibus illinc illata, neque quae aliorum sententia suit
a diluuio illuta esse^y), sed quod et cl. de Luc asserit, ipsos istos
specus harum serarum natiuos quondam recessus et postmodum se-
pulcretum fuisse.

Iam autem hisce vrsorum reliquiis, genuina etsi rara ossa
alius animantis intermixta reperiuntur, quod leoni aut tigridi (verbo
ferae cuidam ingenti tropicae ex felium genere, quales hodienum
elephantis et rhinocerotibus conterraneae sunt) quam simillimum
fuisse oportet^z). Ipse quidem modo leonum Graeciae et Natoliae
antiquae incolarum memini; ast fragmina ista fossilia vrsinis in spe-
cubus subterraneis mixta, de quibus hic agimus, non ex his re-
gionibus aduecta, sed feris quae nostris quondam plagis inquilinae
et elephantis conterraneae fuerunt, adscribenda esse, ex compara-
tione huius phaenomeni geologici cum aliis de quibus mox sermo
erit, sane verisimillimum redditur. Accedit, quod et immanium
istarum belluarum, elephantorum inquam et rhinocerotum, reli-
[Seite 15] quiae fossiles in ipsa earundem cryptarum vicinia eruuntur, vt cele-
bres rhinocerotes Hercynici quos diximus, haud procul ab antro
Scharzfeldensi reperti, aut alii quorum spolia hisce ipsis diebus ad
me peruenerunt, prope similem specum Altensteinensem in ducatu
Saxo-Meiningensi detecta. Ita vt omnibus his phaenomenis in-
vicem collatis verisimile videatur et eos vrsos aeque ac elephantos
aut rhinocerotes ad tropica quondam animalia, calidissimarum scili-
cet zonarum incolas pertinuisse; quod quidem nemini paradoxon
videbitur qui vrsos vel hodienum tam in Africa quam India orien-
tali extare meminerit.

Verum nouum adhuc idemque ni fallor grauissimum sen-
tentiae isti de origine ossium horum Fossilium inquilina accedit
pondus ex curata quoque comparatione animalium quondam mari-
norum hodie autem petrificatorum quae itidem ad eandem circa
quam iam versamur fossilium classem tropicam pertinere videntur.
Nam si terrestres istae belluae hodienum tropicis adeo similes,
quondam nostris plagis indigenae fuerunt, aquatilium etiam iam
tropicarum analoga inter fossilia nostra expectare licet. Iam vero
ipsam hanc expectationem expletam testari videntur non vnius ge-
neris strata eiusmodi fossilium feracia, quo praesertim immensam
vim testaceorum calcinatorum refero, quibus alluuiae vt vocantur
terrae (aufgeschwemmtes Land) margaceae, limosae et fabulosae varia-
rum Europae et ipsius Germaniae nostrae regionum abundant; tum
vero etiam, ab his quidem habitu suo longe diuersum, sed quoad
fossilia quae continet ni fallor vtique ad eandem classem redigendum
schistum calcareum quem celebres lapicidinae Eichstaedtenses et
Pappenheimenses ferunt. Scatet hic schistus innumeris animantibus
et quidem tantum non omnibus marinis^a), verum sui generis et
[Seite 16] ab iis, quibus strata calcis densae vulgaris plena sunt, diuersissimis,
siquidem quantum noui nulla ammonitarum, belemnitarum, encri-
norumue vestigia continet, contra vero piscibus, gammaris, asteriis
insignis est. Sunt vero in his non pauca quorum analoga hodie-
num adhuc in India orientali extant^b), ex quibus praeter tot alia
celebrem monoculum polyphemo simillimum nominasse sufficiat
quem in ditissimo museo cl. D’Annone professoris Basileensis meri-
tissimi admiratus sum. Iam vero pleraque quae hoc schisto conti-
nentur fossilia, et in his cancri numerosis articulis instructi, prae-
sertim vero tenerrimae asteriae, vt pectinata etc. tanta integritate
seruata et condita sunt, vt de diluuio quod illas ex altero orbis he-
misphaerio aduexerit, ne cogitare quidem liceat.

Et eadem ratio est conchyliorum fossilium simili integritate in
stratis alluuiis quae diximus conseruatorum quorum numerosa spe-
cimina ex marga arenosa et limosa terrarum inprimis Hannouera-
narum et Osnabrugensium mihi ad manus sunt, quae magnam
sane partem prototypis hodienum adhuc in oceanis australibus, At-
lantico praesertim ac Indico superstitibus perquam similia sunt et
quorum quadrigam rariorum et minus cognitorum ideo seligere et
hic exhibere operae pretium videtur, quod ex eorum testaceorum,
multiualuium inquam et biualuium numero sint quae locomotiuitate
destituuntur, adeoque ipsa argumentum praebent certo certius in-
quilina ea quondam fuisse et nullatenus diluuiorum vehiculo
aliunde aduecta.

§. 7.
Specimina aliquot huius classis fossilium.

§. 8.
Corollarium.

Haec pauca ex multis fossilium nostrarum terrae zonarum spe-
ciebus iis quas hodie australes orbis plagae ferunt perquam simili-
bus, quae quidem iunctim sumta, satis probabilem reddere viden-
tur quam asserere studui sententiam, omnia ista animalia hodienum
tropica, quondam Germaniae hodiernae incolas et quidem coaeuos
fuisse, ideoque tertiam qua ea complectimur classem neutiquam vt
priores istas ad particularem quandam singularis plagae catastrophen,
sed ad vniuersalem, quaecunque demum eius caussa fuerit, clima-
tum mutationem referendam esse. Eiusdem vero mutationis vi
[Seite 19] tribuendum quoque videtur quod integrae animantium species quo-
rum reliquiae hac fossilium classe continentur, ita interierunt vt
hodierna zoologia nihil exhibeat quod ipsis aequiparari possit; quo
quidem ex terrestrium belluarum numero instar omnium Mammut
sic dictum pertinet, cuius dentes in ipsa quoque Germania vt in tot
aliis Europae partibus passim eruta esse, pridem constat^f); ex
aquatilibus vero praeter tot testacea calcinata alluuiis stratis quorum
saepius meminimus laxe inhaerentia, varia etiam schisto quem
diximus Pappenheimensi immersa, ex quorum numero vel aenig-
maticam asteriam in scopae similitudinem radiatam^g) nominasse
sufficiat, a quibusdam minus bene ad caput medusae relatam.

§. 9.
Cl. IV. Fossilia quae ipsam superficiem primaeui telluris maximam
partem plane subuersam testantur.

Quae alias ab historicis recepta est primaeuorum temporum
diuisio in mythicum, heroicum et historicum, quodammodo neque
inepte etiam in archaeologiam telluris quadrare videtur: ita vt
priores binas quas diximus fossilium classes organicorum corporum
hodienum adhuc in iisdem aut saltem vicinis plagis extantium, ad
historicum; tertiam quam modo vidimus tropicorum animantium
passim dubiorum, ad heroicum; vltimam demum ad quam ex or-
dine quem sequor chronologico delati sumus, omnium antiquissimam
et cuius memoria maxime obscurata est, ad mythicum referre li-
ceat. Complectitur enim haec vltima classis innumera plane do-
cumenta oryctologica, quae planetem nostrum ab eo quo conditus
erat tempore non modo climatum generalem mutationem, sed diu
ante eam iam eiusmodi superficei suae seu corticis vniuersam con-
versionem ita subiisse testantur, vt, quaecunque demum eius caussae
[Seite 20] fuerint, imus pristini maris fundus iam alta montium hodierna
iuga vestiat, primaeuae contra syluae passim sub oceano qui nunc
est submersae delitescant. Nam in summis Heluetiae alpibus, qua-
tenus calcaret lapidis secundarii stratis tectae sunt, vidi factas ex
aequore terras et procul a pelago conchae iacuere marinae, quarum
integrae eiusdem speciei familiae ordine et situ inperturbato petrae
inhaerent. Ex anglico vero itinere plantarum sylvestrium ectypa
nitidissima retuli, mille ad minimum pedum altitudine sub hodierni
pelagi superficie ex lithantracum fodinis eruta.

lpsa vero haec monumenta protogaeica etsi ab vna parte in eo
inuicem conueniant, vt certo ad alienam quasi tellurem pertinuille
videantur, cum longe maximus eorum numerus omni genuino pro-
totypo in organicis quae nunc vigent regnis, plane careat; ab
altera tamen situ suo et stratorum quibus inhaerent relatione adeo
ab inuicem differunt vt probabiliter ad varias et diuersi generis
conuersiones referenda sint, in quarum tamen exacta diuisione
et chronologica ordinatione Oedipo geologico coniectore opus est,
qui maxime stratorum successionis rationem habeat, a superficiali-
bus nuperioribus ad ea progrediendo quae proxime a primordialibus
ventferis (nostrates Ganggebirge vocant) absunt, quo v.c. saxum
grif um schistosum (Grauwackenschiefer) Hercyniae pertinet, cui
phytolithi plane incogniti inhaerent, quos quidem tanquam omnium
antiquissima et primigenia organicorum in orbe nostro terraqueo
yestigia suspicere licet.

In praesentiarum hic loci interim vnice in eo me contineam,
vt et huius classis fossilium, certe si quae alia praeadamiticae, me-
morabiles quasdam species ex regno quondam animali exhibeam,
aut nondum oryctologis quod sciam dictas, aut obiter saltem et
minus accurate memoratas, easqoe max mam partem in ipsis ter-
ris Hannoueranis obseruatas. Iunctim adeo cum supra descriptis
spicil grum praebent messium quas in fossilibus harum regionum
eruendis naturae indagatores inde a magni ingenii viro iuuene Va-
lerio Cordo peregerunt, qui quidem cosmogenica de quibus agi-
mus documenta iam ante duo cum dimidio et quod excurrit secula
nostris in terris studiose legit.

§. 10.
Recensus nonnullorum huius classis fossilium.

§. 11.
Corollarium.

Attamen cum infitiari nequeat occurrere vtique et inter huius
de qua vltimo loco egimus fossilium classe, in vniuersum quidem
ii quae alia praeadamatica, species nonnullas fossilium quae organi-
cis corporibus vtriusque regui hodienum adhuc in viuis extantibus
adeo simillimae sunt, vt vix ac ne vix quidem eas inter dubias aut
plane incognitas referre liceat; de eo iam quaeritur, anne forsan
prototypa earum, catastrophen reliquis earum coaetaneis fatalem,
felici quodam casu ita tulerint vt eidem superuixerint, et in no-
vum, qui ei subuersioni successit rerum ordinem sui speciem pro-
pagarint; numue probabilius sit, vniuersa primaeuae telluris ani-
malia et vegetabilia diem suum extremum tum temporis simul
obiisse quidem, naturam vero rerum creatricem inter noua quibus
postmodum denuo tellurem animauit organica corpora, varias itidem
de nouo reproduxisse animantium et vegetabilium species primaeuis
illis pridem subuersione extinctis et ruinam passis, quoad habitum
simillimas.

Haec quidem posterior sententia longe maiori probabilitate se
commendare videtur, maxime si reputaueris, primo, tano pauca
esse earum specierum exempla, tum vero corporum organicorum
physiologiam aperte docere, nisus eorum formatiui multifariam esse
relationem vti ad materiei ex quibus composita sunt indolem et mixtio-
nem, ita et ad nutrimenti quo aluntur rationem climatumque solique
quod inhabitant naturam; cum alia magis flexibilia sint, ita vt ab ea-
rum conditionum varietate facilius afficiantur et multimode degene-
[Seite 27] rent, alia contra formae et habitus sui tenaciora eundem quouis
sub coelo fere intemeratum seruent; alia cuiuis solo et climati facile
assuescant, alia vero vnico eorum saltem adstricta sint, reliqua
ferre non possint.

Cum tanta ergo corpora organica hodie extantia intercedat
hoc respectu varietas et differentia, quid mirum si et post ingentes il-
las et vniuersales telluris eiusque climatum conuersiones, natura quae
omnia commutat et vertere cogit,
quaedam prioris creationis animantia et plantas reformatae quoque
telluri denuo largiri, longe plurimas vero illarum poli tantas tel-
luris solique vicissitudines cum nouis generibus et speciebus quae
his ipsis magis congruebant, commutare debuit.