DE
ORNITHORYNCHI PARADOXI
FABRICA
OBSERVATIONES QUAEDAM ANATOMICAE;

[Seite 320]

Auctore Jo. Frid. Blumenbàch,
Medicinae Prof. Goetting. et Soc. Med.
Parisinae sodali⁽¹⁾.

Meum exemplar longitudine metri circ. dimi-
dium aequat, caput scilicet decimetrum, cauda
tantumdem, collum vero cum trunco 2½ deci-
metra et quod excurrit.

[Tab.] [interleaf] [Seite 321]

Vellus ex pilis duplicis ordinis compositum.
Interiores nempe grisei, breves, tenerrimi, mol-
lissimi, quasi lanuginei, exteriùs secti aliis, longio-
ribus, rigidioribus, in dorso fuscis, in ventre
flavescentibus.

Artus breves. Pedes quidem anteriores dimi-
dium decimetrum cum binis centimetris aequant.
Posteriores paulò longiores.

Pedes pentadactyli, palmati (S. natatorii),

Anterioribus pedibus membrana natatoria am-
plissima, eaque non digitis intertexta, sed ad
urinandum aptissimi ipsis substrata.

Cauda ovata, depressa, pilis rigidioribus quasi
setaceis obsita.

Sed omnium maximè singularis et anomala
capitis conformatio, rostro insignis lato et mirum
in modum anatino aemula. Mandibulae enim spa-
thulae-formes depressae. Superior ferè dimidii
decimetri longitudine et tertiae decimetri partis
latitudine.

Tectae sunt haec mandibulae membranâ, coriaceâ
quae quidem in margines labiales excurrit.

Maxilla inferior paulò angustior, marginibus
ad latera ferratis (– a –) ut in anatibus esse
solent.

Palatum transversim sulcatum.

Meum specimen planè edentulum est aequè ac
illud quod D. Shaw descripsit. Docuit me verò
Banksius in litteris, nuper in alio specimine uti-
que in cujusvis maxillae utroque latere binos re-
pertos esse dentes molares planos, exiguos.

Universum rostrum ad radicem (– b –) limbo
membranaceo transversario undulato cinctum.

[Seite 322]

Cranii conformatio si a condylis occipitalibus
bigatis (– cd –) et ab ossibus intermaxilla-
ribus (– ef –) discesseris, primo intuitu ana-
tino perquam similis.

Ossa calvariae nullis futuris distincta. Interior
vero encephali camera falce osseâ (– g –) diri-
mitur, quae in longitudinem decurrit et qualem
in nullo alio quadrupede, simillimam verò in
cranio tetraonis urogalli (le coq de bruyere)
reperi⁽¹⁾.

Maxime verò memorabilis videtur insignis ap-
paratus nervorum rami secundi quinti paris, ejus-
que distributio in ternas regiones membranae quam
dixi coriaceae, mandibulas investientis.

Qui nempe ex ipso foramine infrà orbitali pro-
dit nervus (– h –) limbum transversarium
adit.

Alter (– i –) qui retrò ossa intermaxillaria
egreditur, in margines labiales distribuitur.

Tertius denique (– k –) qui ex synchondrosi
exit quae crura anteriora uncinata ossium inter-
maxillarium dirimit, ad ipsum integumentum
rostri vergit.

Comparanti jam ingentem hunc apparatum
nervorum maxillarium quibus natura integumento
huic coriaceo prospexit, cum simili fabricâ rostri
[Seite 323] anatini, vix dubium superesse videbitur, in orni-
thorhyncho aequè ac in hisce avibus aquaticis,
ipsam eam maxime sensilem membranam qua
rostrum cingitur, tactui imprimis inservire, cujus
ope haec animantia victum suum in palustribus et
limosis locis explorare possint, ubì nec visu nec
olfactu eum percipere ipsis licuerit. Adeòque
et oculi ornithorhyncho perexigui, nares verò
(– lm –) angustissimae.

Exceptionem ergò praebet mirandum hoc ani-
mal ordinis sensuum externorum qualem Buffo-
nius in quadrupedibus statuit, quandò inquit
(Hist. des Oiseaux, tom. I, p. 48). ‘„Dans le
quadrupède l’odorat est le premier des sens, le
goût le second, ou plutôt ces deux sens n’en font
a qu’un, la vue le troisième, l’ouïe le quatriéme, et
le toucher le dernier„’.

Figura craniorum exhibet bregonatis osse altero
effracto, ut interiora camerae encephali
pateant.

---