PRAEFATIO.

[Seite III]

---

Commentationum recentiorum Regiae Societatis quintum
volumen euulgaturus sueto more fata et vicissitudines
sodalitii nostri per nuperos hos annos praemittam.

Et quidem Directoris munia sub auctumnales Michaelis
ferias quotannis inter ternarum classium sodales seniores
alternantia a XIX. ad Thomam Christianum Tychsen, a. XX.
ad Fridericum Benjamin Osiandrum iam rebus humanis
ereptum, a. XXI. ad Ioannem Tobiam Mayer, demumque
a. XXII. denuo ad Tychsenium translata sunt.

In sodalium exterorum locum annuente Senatu Regis
sanctiore relati sunt:

classi historico-philologicae adscriptus Sergius de Ouwa-
roff, Imperatori Russiarum a ministeriis cubiculi, academiae
Imperialis Petropolitanae Praeses,

et classi physicae Wilhelmus Knighton Eques Baro-
netus, inter Augustissimi Regis nostri Archiatros.

In amicorum vero et familiarium numerum ad litte-
rarum commercium allecti:

[Seite IV]

Carolus Ritter, Professor historiae terrarum et gentium
in vniuersitate litteraria Berolinensi;

Georgius Fridericus Grotefend, Director Lycei Han-
nouerani;

et Ioannes Georgius Meyer, Regi a consiliis oeconomi-
cis terrarum Hannoueranarum et Praefectus Regius agri
Coldingensis, quem vero iam proximo anno ineunte morte
subductum comperimus;

Georgius Maria Raymond, Professor et Praefectus
collegii Regii Camberiensis;

Fridericus Sigismundus Voigt, Magno Duci Saxo-Vi-
nariensi ab aulae consiliis, medicinae Professor ordinarius
et horti botanici Ienensis director;

Burchardus Christianus de Spilcker, consiliarius Princi-
pis Waldeccensis intimus et iudicii aulici Praeses;

et Andreas Halliday, Eques Baccalaureus, medicus
domesticus Serenissimi Britanniarum Principis Ducis de
Clarence.

Inter Assessores autem Regiae Societatis receptus est

Georgius Fridericus Wilhelmus Meyer, Regi a consiliis
oeconomicis terrarum Hannoueranarum, earundemque
physiographus.

Contra vero iisdem annis collegii nostri decessiones
factae sunt Sodalium et Familiarium obitu graues et nume-
rosae.

Et quidem ex Sodalibus ad meliores abierunt:

a. XIX. Fridericus Wilhelmus Henricus de Trebra, Prae-
fectus principe loco metallifodinarum Regni Saxonici;

[Seite V]

Fridericus Henricus de Iacobi, Bauariae Regi a consiliis
intimis;

et Bartholomaeus Faujas de S. Fond, in Museo histo-
riae naturalis Parisino Professor geologiae.

a XX. Iosephus Banks, Eques Baronetus, Societatis
Regiae Londinensis per quadraginta quinque annos Praeses
dignissimus, Senior sodalium nostrorum, vtpote inde ab
anno LXXIX superioris seculi classi societatis physicae ad-
scriptus; vir, vt de omni historia naturali et orbis terra-
quei notitia promouenda impense meritus, ita et in adiu-
vandis studiis amicorum, in quibus et me per XXX annos
locum tenuisse gloriari mihi liceat, nec opera indefessa nec
sumtuum impendio non modico parcentis.

a. XXI. inter eos qui honorario loco societati ad-
scripti sunt:

Franciscus comes Széchényi de Sárvári Felsö Vidék,
Austriae Imperatoris Regisque camerarius, cubiculariorum
per Hungariae regnum magister.

Ex sociis vero exteris quatuoruiri celeberrimi, et in
his tres quos quondam in Professorio huius vniuersitatis
ordine collegas habuimus coniunctissimos:

Ioannes Georgius Henricus Feder, Augustissimo Regi a
consiliis iustitiae intimis, bibliothecae Regiae Hannouera-
nae praefectus;

Ioannes Gottlieb Buble, Imperatori Russiarum a colle-
giorum consiliis, et in collegio Carolino Brunsuicensi phi-
losophiae Professor;

[Seite VI]

et Ioannes Petrus Frank, eidem Imperatori a consiliis
status;

praeter hos vero quarto denique loco Ioannes Nicolaus
de Corvisart, medicus Parisinus.

a. XXII. ex sodalibus honorariis:

Samuel Teleki de Széts Austriae Imperatoris Regisque
camerarius et status consiliarius intimus, magni Principa-
tus Transyluaniae cancellarius;

et Alexis de Rasumofsky, Russiarum Imperatori a con-
siliis secretioribus, cubicularius, vniuersitatis Mosquensis
curator et societatis historiae naturalis in ea Praeses.

Arctius vero con sortium nostrum imminutum lugemus
morte desideratissimi collegae Friderici Benjamin Osiandri
cui, elogio in consessu funebri sollemni recitato et ipso hoc
volumine contento, ex animo vale dixi.

Sociorum autem exterorum numero septena per hunc
annum subducta accepimus nomina:

Iulii Friderici Wilhelmi Herschel Hannouerani, astro-
nomi longe celeberrimi, Diui Georgii III. nostri patro-
cinio munifice adiuti;

Friderici Wilhelmi Basilii de Ramdohr, Borussorum Regi
cubicularii et ad aulam Neapolitanam legati;

Ioannis Baptistae Iosephi de Lambre, academiae scientia-
rum Parisinae a litteris secretis;

Christiani Friderici de Schnurrer, Theologiae Professoris
et Cancellarii vniuersitatis Tubingensis;

Ioannis Natalis Hallé Franciae Regis archiatri;

[Seite VII]

Renati Iusti Haüy in museo historiae naturalis Parisino
Professoris mineralogiae;

et Claudii Ludovici comitis de Berthollet, Paris
Franciae.

Ex amicis vero et familiaribus sodalitii decessisse no-
vimus

a. XIX. Ioannem Danielem Åkerbladt, Regi Sueciae a
secretis litteris legationum;

Aloysium Brugnatellii chemiae Professorem in acade-
mia Ticinensi;

Vincentium Dandolo, Chemicum Venetum;

Iacobum Morelli, bibliothecae Sti Marci ibidem di-
rectorem;

Sebaldum Iustinum Brugmans, medicinae Professorem
in academia Lugduno – Bataua;

Franciscum Xaverium Burtin, Belgicarum prouincia-
rum Protomedicum;

Ferdinandum Augustum Godofredum Emmert, medicinae
Professorem Tubingensem;

Ioannem Fridericum Westrumb, Commissarium rei me-
tallicae, Senatorem et tabernae pharmaceuticae apud Ha-
melenses institorem;

a. XX. Danielem Wyttenbach, Professorem in academia
Lugduno – Bataua; et

cuius iam supra inter laetiores Societatis vicissitudines
meminimus Ioannem Georgium Meyer, Praefectum Col-
dingensem.

[Seite VIII]

a. XXI. Fridericum Ernestum Ruhkopf, Lycei Hanno-
verani directorem;

Ioannem Abraham Albers, M. Drem et ciuitatis Bremen-
sis physicum; et

Carolum Wilhelmum Boeckmann, Professorem physices
Carolsruhensem.

a vero XXII. Gregorium de Berceviszky, Superinten-
dentiae Tibiscanae Augustanae consessionis districtualis
inspectorem;

Ioannem Gottlob Schneider, eloquentiae Professorem
Vratislauiensem;

Wilhelmum Michaelem de Richter, Russiarum Imperatori
a consiliis status, archiatrum, academiae Mosquensis Pro-
fessorem et societatis physico – medicae ibidem florentis
Praesidem;

et Fridericum de Schlichtegroll, Academiae Regiae scien-
tiarum Boicae Secretarium generalem et Regium Directorem.

Commentationes a sodalibus lectae aut exhibitae
sunt suis temporibus sequentes:

Et quidem a. MDCCCXIX. m. Iunio: Tho. Chr. Tychsen de
Inscriptionibus Indicis et priuilegiis Iudaeorum et Christianorum
S. Thomae in ora Malabarica, cum explicatione inscriptionis tri-
linguis a Buchanano adlatae. Götting. gel. Anzeig. 1819. pag. 1065.

m. Iulio: Georg. Sartorius de occupatione et diuisione agro-
rum Romanorum per barbaros Germanicae stirpis, inde a Saec. V.
p. Chr. n. facta. Commentatio tertia et vltima. G.G. Anz.
pag. 1289.

[Seite IX]

m. Nouembri: Tho. Chr. Tychsen de defectibus rei numa-
riae Muhammedanorum supplendis. Götting. gel. Anz. p. 1945.

a. MDCCCXX. m. Martio: Io. Frid. Blumenbach de quorun-
dam animantium coloniis siue sponte migratis, siue casu aut stu-
dio ab hominibus aliorsum translatis. G.G. Anz. 1820.
pag. 561.

m. Iulio: Io. Frid. Ludov. Hausmann de confectione vasorum
antiquorum fictilium, quae vulgo Etrusca appellantur. Ib.
pag. 1329.

m. Augusto: Arn. Herm. Ludov. Heeren de fontibus Geogra-
phicorum Strabonis; Commentatio prior. lib. I–X. comprehen-
dens. Ib. pag. 1385.

Eod. mense: Io. Tob. Mayer de arcubus coloratis inter duo
vitra obiectiua seu plana conspicuis. Ib. p. 1553.

m Nouembri: Pr. Benj. Osiander de respiratione, vagitu et
vi vitali foetus humani inter partum ac confestim post illum.
Ib. pag. 1955.

a. MDCCCXXI. m. Februario: Car. Frid Gauss Theoria Com-
binationis obseruationum erroribus minimis obnoxiae. Pars prior.
G. G. Anz. 1821. pag. 321.

cui et iam pars posterior m. Febr. anni quem viuimus So-
cietati exhibita ipso hoc volumine subiuncta est. G.G. Anz.
1823. pag. 313.

m. Martio: Io. Godofr. Eichhorn de prophetica poësi He-
braeorum Paralipomena. Commentatio II. G.G. Anz. 1822.
pag. 1017.

m. Iulio: Eiusdem de eadem Commentatio III. Ib. l.c.

m. Septembri: Frid. Bouterwek philosophorum Alexandrino-
rum ac Neo-Platonicorum recensio accuratior. G.G. Anz. 1821.
pag. 1649.

[Seite X]

m. Nouembri: Thom. Christ. Tychsen de numo Atheniensi
tetradrachmo antiquissimo in thesauris Bibliothecae Vniuersitatis
Regiae adseruato. Götting. gel. Anz. 1821. pag. 1921.

a. MDCCCXXII. m. Iunio: Io. Godofr. Eichhorn de prophe-
tica poësi Hebraeorum; Commentatio I. G. G. Anz. 1822.
pag. 1017.

Eod. Io. Frid. Blumenbach Memoria Frid. Benj. Osiandri. Ib.
pag. 993.

m. Iulio; Io. Tob. Mayer super legem rationis vis electricae
repulsiuae in distantiam experimenta et disquisitiones. Ib. p. 1261.

m. Augusto: Arn. Herm. Ludov. Heeren de fontibus Geo-
graphicorum Strabonis; Commentatio altera. Ib. pag. 1401.

m. Nouembri: Io. Frid. Ludov. Hausmann de Apenninorum
constitutione geognostica, Ib. pag. 2017.

Verum praeter has commentationes sequentia quoque a col-
legis ordinariis in consessibus Societatis communicata sunt:

Hausmann obseruationes geologicae ex itinere Italico. Götting.
gel. Anz. 1819. pag. 233.

Idem de voluminibus papyraceis Herculanensibus. Ib. p. 1106.

Heeren de aggere ligneo Romano nuper in Bataua prouincia
Drenthe eiusque vicinia detecto, noua coniectura. Ib. pag. 1427.

Schrader de plantis Asperifoliis Linn. obseruationes physio-
logicae. Ib. pag. 1633.

Stromeyer analysis nouorum fossilium a cl. Giesecke minera-
logiae Professore Dublinensi in Groenlandia detectorum. Ib.
pag. 1993.

Ej. analysis Aërolithi Kostritzensis. Ib. 1820. pag. 65.

Ej. analysis noui pyritis Nicoliferi prope Topschau Hun-
gariae detecti. Ib. pag. 513.

[Seite XI]

Heeren de patria et stemmate Ulrici Boner poetae Germanici
sec. XIV. clari, notitia Comitis de Mülinen sculteti regnantis
reipublicae Bernensis. Götting. gel. Anz pag. 953.

Schrader illustrationes super plantis quibusdam nouis aut
minus cognitis a Principe Serenissimo Maximiliano Neoribursi in
Brasilia obseruatis. G.G. Anz. 1821. pag. 705.

Tychsen de numis quibusdam, praesertim Arabicis, numo-
phylacio Academiae donatis. Ib. pag. 1201.

Schrader analecta ad Floram Capensem. Sect. II. Ib. p. 2065.

et Tychsen de aureo X. fere vnciarum ponderis numo me-
moriali Russico ad Wladimirium M. Sec. X. sq. regnantem, pro-
babiliter referendo. Ib. 1822. pag. 2033.

Alii vero viri docti et sodalitio nostro fauentes sequentia
ei obtulerunt:

Iacobi praefectus agri Reinhausani, principatus Gottingensis,
de singulari fulminis ictu. G.G. Anz. 1819. pag. 1187.

Rommel Professor Marburgensis de Runis veterum Cattorum.
Ib. pag. 1425.

Keferstein Halensis, Commissarii rei iustitiariae, disquisitio-
nes de murrhinis veterum. Ib. p. 1930.

Eichhorn medici Peinensis, experimenta zoochemica circa
effectus Kali ferreo-borussici in cruorem calidi sanguinis ani-
mantium. Ib. pag. 1931.

Sodalis noster, L.B. von der Decken, in Regio Hannoue-
rano exercitu Magister rei tormentariae Generalis, de antiqua
patera aenea, Sec. circ. XIIIii prope Stadam effossa. Ib. p. 1585.

Braun collegii cameralis Gothani Assessor de eodem quem
antea diximus Aërolitho Kostritzensi relatio. Ib. pag. 2041.

[Seite XII]

Spangenberg M.D. et in exercitu Hannouerano chirurgus
principe loco, de contusionibus et vulneribus quae tormentorum
bellicorum stricturis inflicta vulgo aëri inde compresso, tribui
solebant. Götting. gel. Anz. 1820. pag. 1343.

Noehden inter Societatis amicos et familiares, bibliothecae
musei Britannici cultos de expeditione boreali nautica duce cen-
turione Parry. Ib. 1821. pag. 281.

Proximo iam loco commemorandae veniunt quaestio-
nes a Societate per hos annos indictae, et quis fuerit ea-
rum, quae conatus doctorum virorum ad eas respondendi
excitarunt, successus.

Et quidem ex his primariae propositae erant sequentes:

In Nouembrem mdcccxix. a mathematica classe:

Examen theoriae Daltonianae de expansione fluidorum tam liqui-
dorum quam elasticorum, Mercurii inprimis et aëris atmosphaerici,
a calore genita, experimentis simplicibus et certis nixum, et eum
praecipue in sinem institutum, vt de necessitate, graduum, quales
thermometrorum scalae hucusque receptae, referunt, progressiones
mutandi, a Daltonio agitata, iudicium dubiis exemtum ferre liceat.

In Nouembrem mdcccxx. a classe historico-philologica:

Instituatur recensus ac comparatio critica monumentorum prisco-
rum omnis generis, quae hactenus in America innotuerunt, cum
monumentis Asiae et Aegypti. Doceatur quatenus inter se con-
veniant, quatenus disserant. Censurae subiiciantur argumenta, qui-
bus coniectura ex iis ducta, communionem iam antiquitus inter terras
hasce longinquas earumque incolas exstitisse, superstructa est.

In Nouembrem mdcccxxi. a physica classe:

Quum in tot tantis que conuersionibus quas s olidam telluris cru-
stam inde a prima eius creatione subiisse constat, nonnullae earum
[Seite XIII] recentioris aeni ad statuta historica tempora referenda videantur,
aliae contra longe antiquiores omnem historiae notitiam longe exce-
dant, desiderat Societas Regia tum plenam satis et accuratam in-
vestigationem earum solidae superficiei orbis terraquei mutationum
quae documentis ex ipsa historia petitis demonstrari possunt, tum
vero et expositionem consectariorum, quibus ipsis hisce phaenomenis
historicis ad explicationem longe antiquiorum conuersionum vti lice-
bit, quales planetam nostrum inde a prima eius formatione pridem
subiisse testatur quidem geologia, de quarum vero aetate et modo
omnis historia silet.

Super hac quaestione missae ad nos sunt commen-
tationes ternae, quarum prima, verbis insignita lobi
(c. xiv. v. 18.) ‘“Mons cadens defluit ... et alluuione paul-
latim terra consumitur,”’ reliquis adeo praestabat, et votis ac
consiliis Collegii nostri tam eximie satisfecit, vt vnanimi
eius consensu praemium Regium dignissimae adiudicare-
tur; cuius quidem iudicii rationes in recensibus nostris
litterariis pluribus expositae sunt^*).

Auctor vietricis commentationis scheda soluta inno-
tuit Carolus Ernestus Adolphus de Hoff consiliarius intimus
adsistens collegio supremo Ducali Saxo-Gothano^**).

In Nouembrem vero mdcccxxii. a classe mathematica
profecta desiderabat

Nouam eam que, accuratam indaginem obseruatorum in stellis fixis
motuum propriorum, ad eruendam, si licebit, directionem vero-
simillimam motus systematis nostri solaris.

[Seite XIV]

Oeconomici vero argumenti per hos annos euulgatae
erant quaestiones hae:

In Iulium mdccxix.

Popularis institutio de vsu vaporis aquosi in oeconomia aliis
hucusque vsitatis combustibilibus substituendo.

In Nouembrem eius anni:

Historia naturalis Limacis agrestis, vna cum remediis quibus
noxae quas haec molluscorum species inferre solet, prouideri possit.

Binae ad manus sodalium peruenere super eo argu-
mento scriptiones; ex quibus altera dicto notata: ‘“So
selten thut der Mensch etc.”’ alteri adeo praestabat et quae-
stioni tam bene respondebat, vt Societas praemium ipsi
iure meritoque tribuerit

Auctor resignata schedula innotuit Ioannes Carolus
Leuchs Norimbergensis, idem qui. a. XV. de quaestione
super sagina quadrupedum domesticorum fertilium, prae-
mium tulic^*).

In Iulium mdcccxx.

quaenam negotiorum et opificiorum genera Hercyniae superioris
incolis praeter metallicos quibus occupantur labores aptissime con-
veniant.

Cum vero ex quaternis quae ad Societatem super
hoc argumento missae sunt scriptionibus nulla desideriis
eius adhuc satisfecerit^**), eandem quaestionem in alium
vt mox dicetur, terminum et duplicato quidem praemio
iterata vice proponere decreuit.

[Seite XV]

In Nouembrem istius anni:

Indagatio noxarum quas inundationes fluminis Innerste vicinis
ipsi terris Hildestensibus asserunt et quibus modis huic damno
aptissime occurri possit.

Binae societati oblatae sunt commentationes, qua-
rum altera verbis inscripta: ‘“Homo naturae minister et in-
terpres etc.”’ tanto studio tantaque accuratione graue hoc
argumentum absoluit vt Societas vno sodalium ore auctori
duplicatum praemium meritissime conferret, quem aperta
scheda cognouit Georgium Fridericum Wilhelmum Meyer,
Regi a consiliis oeconomicis terrarum Hannoueranarum,
earumdemque physiographum, quem postea inter Assesso-
res Societatis adoptatum, supra iam memorauimus^*).

In Iulium mdcccxxi.

quaestio de vsu terrae muriaticae s. magnesialis ad vasa argil-
lacea quae vim ignis sustineant, paranda.

In Nouembrem eius anni:

comparatio diuersorum linum siue maceratione siue contusione
praeparandi modorum.

In Iulium mdcccxxii.

repetita erat vt iam diximus quaestio antea in eundem
mensem a. XX. proposita, Hercyniae superioris incolarum
noua negotiorum et opificiorum genera spectans. Iamque
inter commentationes ad Societatem missas palmam ea
meruit et quidem duplicato praemio cuius auctor resignata
scheda promulgatus est Fridericus Henricus Conradus Ost-
mann, Reditus fodinarum Hercynicarum administrator.

[Seite XVI]

In Nouembrem autem eiusdem anni constituta erat quaestio

quatenus conueniat trifolia aliasque id generis fruges gypso
adspergere.

Missa quidem est ad soluendam eam scriptio, cuius
vero, cum auctor contra eiusmodi certaminis litterarii
naturam et leges, nomen suum iam in antecessum professus
fuerit, nullam habere rationem Societas potuit.

Iam vero memoranda venit quaestio singularis nouo
exemplo extra ordinem, a viro docto, amico et familiari
Societatis, eidem ineunte anno superiore ad proponendum
commissa^*), praemio ab ipso victrici commentationi pro-
posito numismatis aurei viginti quinque ducatorum. Po-
stulabatur autem

accurata descriptio pagorum qui Seculis aerae Christianae
Ximo et XIimo Albim, Saalam et Visurgim interiecerunt, et ad Ost-
faliam et Angriam orientalem pertinuerunt.

Duae perlatae sunt Societati commentationes. Altera
cum symbolo: ‘“Si quid nouisti rectius istis, Candidus im-
perti”’ etc. altera verbis notata: ‘“Res ardua, vetustis noui-
tatem dare,”’ etc.

Vtraque auctores testatur in hoc studiorum genere
versatissimos; adeo, vt si vna saltem earum exhibita fuisset,
iure suo meritoque praemium tulisset. Iam vero cum de
alterutrius praestantia decernendum erat, tum ex senten-
tia doctissimi viri qui quaestionem proposuerat, praemium-
[Seite XVII] que liberaliter constituerat, tum ex iudicio collegarum
coniunctissimorum ad quos ipsum disquisitionis argumen-
tum pertinet, priori isti, verbis insignitae: si quid nouisti
rectius istis, palma et praemium, alteri vero eximia cum
laude proximus quo ad istam accessit locus, adsignaban-
tur. Victricis auctor mox vulgatus est Augustus de Wer-
sebe, Praefectus Regius, et in administranda republica a
Consiliis, Dominus haereditarius Meienburgi in Ducatu
Bremensi. Alterius autem auctorem se professus est Iu-
lius Levin Ulricus Dedekind Holzmindensis, iurium Docto-
randus, iam vero Professor collegii Carolini Brunsuicensis.

Iam ergo ad quaestiones vtriusque generis, pri-
marias nempe et oeconomicas, in futurum tempus a So-
cietate propositas.

Et quidem ex primariis

in Nouembrem a. mdcccxxiii.
a classe historico-philologica sequens constituta est:

Cum interitus gentis inclytae, numerosae, ortu, patrio sermone,
moribus et institutis e vicinis populis diuersissimae, ad illustrandam
generis humani historiam non leuis momenti sit, desiderat R.S.S.
vt exponatur, testimoniisque a scriptoribus et antiquis et recen-
tioribus petitis comprobetur,

quomodo veteres Aegyptii, inde a Ptolemaeorum aetate, ab
omnibus, quae a maioribus acceperant, paulatim recesserint, aliis-
que populis commixti gens esse desierint.

in Nouembrem vero a. mdcccxxiv.

cum a classe physica promulganda erat quaestio, opportune
ipsi suggesta est ea, quae ante 70 annos, primo fodalitii
[Seite XVIII] nostri consessu publico inaugurali, auctore Hallero quon-
dam nostro proposita, verum tum temporis nullum re-
sponsorem praemio dignum nacta est; nuperioribus vero
annis physiologorum principum studia singulariter exer-
cuit, ita vt iam eam denuo et iisdem verbis repetere,
tempestiuum visum fuerit. Agit vero ea

de ortu oui foeminini veri; an in corpore luteo nascatur; si hoc,
quo tempore tunc in animalibus mammalibus de eo corpore exeat?
et quid vesiculae ouarii huic ouo et toti generationis negotio vtili-
tatis praestent?

Denique in eundem mensem a. mdcccxxv. iam se-
quens noua proponitur a classe mathematica:

Notum est, subter iride primaria interdum et fascias coloratas,
ad indicium oculorum iridi dictae fere parallelas et plus minusue
extensas esse conspicuas, de quarum origine indaganda iam com-
plura quidem exstant physicorum tentamina, minime vero explica-
tiones omnibus numeris completae et absolutae. Quaenam sunt con-
ditiones, sub quibus hae fosciae memorabiles apparent, et quaenam
est explicatio illarum, omnibus phaenomenis concomitantibus quam
maxime consentanea? Pendentne tantum a variis reflexionibus et
refractionibus luminis, au praeterea et inflexionis polaritatisque
luminis ratio est habenda, vt tandem genuina, qualem desiderat
R.S.S., explicatio detur.

Cuiuis harum quaestionum propositum est praemium
quinquaginta aureorum ducatorum: missae vero sunto com-
mentationes ante Cal. Octobris.

[Seite XIX]

Secundi vero ordinis quaestiones, oeconomici argu-
menti constitutae sunt hae:

In M. Iulium mdcccxxiii.

‘“Eine genaue, nach der bekannten Schüblerschen Methode durch-
geführte Untersuchung der physikalischen Beschaffenheiten der ver-
schiedenen Bodenarten irgend einer Gegend, verbunden mit einer
Darstellung des Verhaltens der wichtigsten ökonomischen Gewächse
auf denselben, hinsichtlich ihres Gedeihens im Allgemeinen und des
Durchschnittsertrages der Aernten im Besondern.”’

Accurata, methodo Schübleriana prosecuta disquisitio physicae
indolis et fertilitatis diuersi soli alicuius regionis.

In Nouembrem eiusdem anni.

‘“Eine auf Versuche gegründete Beantwortung der Frage: wie die
auf den Salinen zu gewinnende kohlensaure Talkerde, oder andre
Talkerde haltige Körper, zur Verfertigung sehr feuerfester Schmelz-
gefässe mit Vortheil benutzt werden können?”’

de vsu terrae muriaticae s. magnesialis ad vasa argillacea quae
vim ignis sustineant, paranda.

In Iulium mdcccxxiv.

‘“Welche Mittel sind anzuwenden, um einen Thon, der zu kalk-
haltig ist, um bey gewöhnlicher Behandlung gute Ziegel liefern zu
können, so zu verbessern, dass die bekannten Mängel der aus einem
solchen Thone gebrannten Steine verschwinden?”’

de emendanda, ad lateres coquendas argilla nimis calcaria.

demumque in Nouembrem istius anni denuo propo-
nitur ea cuius modo meminimus quaestio:

‘“Die, auf eine kritische Zusammenstellung der bisherigen Erfah-
rungen und auf neue Versuche und Beobachtungen gegründete Nach-
[Seite XX] weisung, des noch immer nicht gehörig erörterten Einflusses, den
das Gypsen (sogenannte Duxen) auf den Klee und einige andere
ökonomische Gewächse äussert, um dadurch ein rationelles Verfäh-
ren bey der Anwendung desselben zu begründen.”’

quatenus conueniat trifolia alias que id generis fruges gypso ad-
spergere.

Praemium constitutum est cuiuis harum quaestionum
duodecim aureorum ducatorum. Mittantur autem ad
concertationem commentationes ante Iunii et Octobris
Calendas.

Scripsi Feriis Paschalibus mdcccxxiii.

IO. FRID. BLUMENBACH.

---

[[XXI]] [Seite XXII] [Seite XXIII] [binding_verso]